Een boeddhistische kijk op de moraal van Lendahand

Geschreven door Lucas Weaver op 23 juni 2022

Het boeddhisme kent geen Tien Geboden, geen lijst van do’s en don’ts die iemands goedheid beoordeeld. Boeddhisten moedigen je aan elke beslissing moreel te evalueren op basis van de context en de gevolgen. 

Juist handelen, dat is de kern van het boeddhisme. Het oordelen op basis van goed en fout maakt plaats voor het maken van moreel weloverwogen keuzes.

Zoals Steve Hagen omschrijft in Boeddhisme in alle eenvoud:

“De ware morele verantwoordelijkheid ligt in het wakker zijn op elk moment. Het volgt geen harde en snelle regels.

Bijvoorbeeld, stel dat je een Joods gezin schuilhoudt op zolder wanneer twee Gestapo-agenten bij je aanbellen. Ze vragen je waar het gezin is. Zeg jij dan dat ze bij jou op zolder zitten? In deze omstandigheden is de verstandigste en barmhartigste keuze waarschijnlijk om te liegen. Maar als je je gedwongen voelde een absolute regel te volgen, hier: “Gij zult niet liegen”, dan zou je moeten zeggen, “Oh, ze zitten boven”.

Aan de andere kant, als je niet gebonden bent door een regel, kun je de Gestapo vertellen [dat] de familie naar Ontario is op familiebezoek. Dit betekent niet dat liegen in het algemeen de beste keuze is. Het betekent dat je, moreel, bij feitelijke situaties je eigen gemoed moet observeren. De morele keuze is datgene wat het meest bevorderlijk is om wakker te worden.” 

Voor velen is zo’n soort situatie herkenbaar. We hebben allemaal wel eens een beslissing genomen die niet de juiste leek, maar eerder de minst foute. 

Kritische kijk op Lendahand 

Lendahand laat geld vanuit Europa, waar relatief gezien economische overvloed is, stromen naar (economisch) in ontwikkelende landen zodat zij kunnen groeien. Zodat jij, zonder naar de andere kant van de wereld te vliegen, ondernemers financieel kunt steunen door in hun bedrijven te investeren. Dat is het principe van wat ons crowdfundingplatform wil doen. 

Begeven we ons moreel gezien op glad ijs door rente te rekenen? We ondersteunen mensen in ontwikkelingslanden voor een beter leven en een betere economie, maar dat doen wij niet gratis. We maken er winst op. 

Is dat fout?

Niet per se. Laten we even naar de context kijken zodat we begrijpen waarom we ons dit afvragen. Een voorbeeld.

Op een avond kom ik naar jouw huis, val je aan en steel al je waardevolle bezittingen. Ik verkoop alles, zodat ik geld heb en jij niets meer. Doe ik dit bij meerdere mensen, dan zou ik uiteindelijk heel wat geld hebben. 

Nadien kom ik terug bij je langs met een voorstel, “Ik zie dat je geen geld hebt. Wil je wat van me lenen? Geen zorgen, ik breng er maar een bescheiden rente voor in rekening.” Dat klinkt niet heel eerlijk, toch? 

Toegegeven, het is een enorme simplificatie van de wereldorde, maar door kolonialisme, slavernij, het omverwerpen van regeringen en achterpoortjes was de wereldhandel nooit een gelijk speelveld.

In een wereld van eenvoudige dualiteiten is een stelling als deze makkelijker: 

Kwaadaardige woekeraars die buitensporige rentes vragen en louche incasso-tactieken inzetten zijn per definitie slecht. Lendahand die geld uitleent tegen bescheiden rentes is goed.

We kunnen ons niet achter deze dualiteiten verschuilen als we de wereld écht positief willen beïnvloeden en échte verandering willen teweegbrengen. Dus laten we ons even onderdompelen in het boeddhisme en streven naar juist handelen. We moeten onze eigen morele afwegingen maken wanneer dat nodig is, in plaats van ons vast te klampen aan statische en starre visies die ons alleen maar goed doen voelen over onszelf.

Met de tijd mee

Toen het eerste project van Lendahand in 2013 van start ging, zouden maar weinigen de moraliteit van ons concept in twijfel hebben getrokken. Nu is het 2022, en er is veel veranderd in de afgelopen 8 jaar. De wereld is vandaag veel progressiever.

Eén eenvoudige reden waarom wij rente rekenen is dat het leidt tot meer investeringen in de toekomst. Mensen investeren meer als ze er rendement op ontvangen ten opzichte van een donatie waarbij ze het geld nooit meer terugzien.

Daarnaast overleven wij als bedrijf alleen als we geld verdienen. Veel bedrijven en organisaties die het goede proberen doen gaan ten onder wanneer de subsidie op is. 

Maakt dit het aanrekenen van rente juist? De vraag of het goed of fout is helpt ons in deze situatie duidelijk niet verder.

Iedereen die toevallig uit een land komt dat ooit koloniën bezat in een kwaad daglicht stellen, is ook geen juiste actie. Wie in een Westers land opgroeide, groeide waarschijnlijk op met dit economisch systeem. Het is niet dat we het hebben uitgevonden. We zijn erin geboren en zoeken er onze weg in.

Je eigen pad vinden

Naarmate je als mens leert en groeit, realiseer je je steeds meer waarom de wereld oneerlijk is. Het zet velen ertoe oplossingen te zoeken om er iets aan te doen. 

Voor velen is Lendahand een manier waarmee ze hun geld kunnen inzetten zodat het een positief verschil maakt. Is het perfect? Natuurlijk niet. Maar het werkt voor hen. 

Ze kunnen investeren in hun financiële toekomst op een manier die past bij hun moraal. Wie zich geen grote donaties kan veroorloven om de wereld te verbeteren kan zo geld investeren, met meer dan enkel winst als motivatie. 

We kunnen geen gevangenen van het verleden zijn terwijl we de rechtvaardige systemen van de toekomst proberen op te bouwen. Het is aan ieder van ons om uit te zoeken wat past bij zijn of haar geweten. 

Zie je alternatieven waarmee je meer invloed kunt uitoefenen op economieën in ontwikkelingslanden? Zijn er voor jou andere manieren om te helpen zonder dat je er geld aan verdient? Is goed doen maar er geld mee verdienen per definitie slecht? Het zijn vragen die ieder voor zich moet beantwoorden.

Geloven in Lendahand

Al veranderen de maatschappij en financiële wereld snel, ik ben trots op het werk dat we bij Lendahand doen. Het maakt meer goeds doen mogelijk, en dat maakt me enthousiast.

Onze CEO Koen The zegt altijd dat Lendahand droomt van een wereld zonder armoede, zodat wij als bedrijf niet meer nodig zijn. We zouden er inderdaad niet rouwig om zijn als de wereld zijn zaakjes op orde krijgt waardoor armoede en ongelijkheid opgelost zijn, zonder dat iemand daar rente voor hoeft te betalen.

In de loop der jaren is geld geïnvesteerd in Lendahand, omdat wij een oplossing bieden die anders is dan traditionele liefdadigheid of buitenlandse hulp. Voor een hele groep mensen werkt wat wij doen en dat gaat nog meer geld mobiliseren voor het mkb. Geld van particuliere investeerders die sociale impact een warm hart toedragen. 

Natuurlijk komen we onderweg uitdagingen tegen, en moeten we ons aanpassen willen we onze missie zo goed mogelijk vervullen. Eén ding staat vast, de mensen in ons bedrijf geven om wat ze doen. Ze geloven erin. En dat is wat volgens mij uiteindelijk voor het succes van Lendahand zal zorgen.

Wil je reageren op dit artikel? Tweet ons via onderstaande link.

 

Ontvang onze nieuwste blog posts direct in je inbox

Vul je e-mail adres hieronder in om bij elke nieuwe geplaatste blog een e-mail te ontvangen.